آیا میدانید طلای سرخ چیست؟
● طلای سرخ : زعفران با نام علمی crodcus stativus ،گیاهی است چند ساله که دارای پیاز کروی و پوشیده از یک غشائ قهوهای رنگ می باشد. این گیاه در نواحی جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا برداشت می شود. دارای ساقه و شش گل برگ با رنگ بنفشه و ۳ رشته کلاله با رنگ قرمز که همان زعفران تجارتی را تشکیل می دهد، می باشد.
کلاله حاوی مواد چربی ، املاح معدنی و موسیلاژ می باشد. عطر و بوی
زعفران به علت وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و یک ترکیب اکسیژن دار و همراه
با سینئول به نام سافرانال می باشد. طعم زعفران مربوط به هیتروزید
تلخ پیکروکروسین است. ماده رنگین زعفران مربوط به وجود ماده ای به نام
کروسین می باشد.
● برداشت :
از هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار گل زعفران، حدود ۵ کیلوگرم گل زعفران بدست می آید که این مقدار هنگام خشک شدن به یک کیلوگرم می رسد.
● خواص درمانی
از زعفران برای کاهش چربی وکلسترول خون ، آرام بخش، اشتها آور ،ضد
اسپاسم ،پیشگیری کننده از بیماریهای قلبی و سرطان ،تقویت حافظه ویادگیری
،کاهش فشار خون،درمان آسم، درمان بیماریهای پوستی ، عفونت ادراری ، یرقان،
پیش انداختن قاعدگی، رفع نفخ شکم ،درمان دردمعده و شکم استفاده می شود.
● مضررات مصرف بی رویه زعفران:
مصرف بی رویه زعفران سمی بوده وباعث استفراغ،کاهش تعداد ضربان قلب،خون ریزی
از بینی،پلک هاولب ها شده وموجبات سر گیجه،بی حالی،زردی پوست وعوارض
خطرناک دیگر ونهایتا مرگ را فراهم می آورد. مصرف ۳ گرم زعفران برای هر فرد
در ماه مناسب بوده واستفاده بیش از ۵ گرم زعفران در یک وعده غذائی می تواند
موجب مرگ انسان گردد.
● نگهداری:
زعفران باید دور از نور ورطوبت بوده وبهتر است که درظروف شیشهای یا فلزی
دربسته نگهداری شود.باتوجه به اینکه اسانس زعفران قابل تبخیر شدن است
،درصورت نگهداری در محیط باز ،از اثرات داروئی و مرغوبیت آن کاسته می شود.
● مصارف :
از زعفران در صنایع غذائی ،شیرینی سازی ،داروسازی ،نساجی ،نوشابه هاغیر الکلی وصنایع لبنی استفاده می شود.
● تجارت زعفران:
براساس آمارهای سازمان خواروبار جهانی (فائو)، میزان تولید زعفران در جهان
حدود ۲۱۰ تن است که ایران با تولید سالیانه ۱۸۴ تن ، حدود ۸۱ درصد زعفران
جهان را به خود اختصاص داده است واسپانیا با ۱۲ درصد تولید جهانی پس از
ایران در رتبه دوم قرار دارد.
متاسفانه برداشت های سنتی وغیر علمی زعفران،نبود سیستم بسته بندی مناسب
وبازاریابی کم ازطرف ایران و وجود صنعت پیشرفته بسته بندی ،تبلیغات گسترده
برای فروش وبازاریابی از طرف اسپانیا باعث شده است که اسپانیا زعفران ایران
را با قیمت ارزان جمع آوری وبه نام شرکت های تجارتی خود در دنیا عرضه
نموده و عنوان نخصت صادر کننده زعفران در جهان رابه خود اختصاص نماید
آب و هوای مناسب برای کشت طلای سرخ
زعفران گیاهى است گرمسیرى و در نقاطى که آب وهوایى معتدل داشته باشد و داراى تابستان هاى گرم و خشک و آفتابى و پاییز و زمستان نسبتا ملایم دارد به خوبى رشد مى کند. موضوع کاشت زعفران ممکن است در همه شرایط صادق نباشد زیرا احتمال دارد گیاه زعفران به صورتى با محیط سازگار نشود. چنانچه در همدان که در ردیف شهرهاى سردسیرى ایران است زراعت زعفران نتایج رضایت بخشى داده است.
گل زعفران هدیه اى به انسان:
با چیدن گل زعفران هدیه ای به انسان عرضه مى شود که با لطافت و بوى خوشش خستگى کار روزانه را از تن آن ها بیرون مى کند.
زعفران به جهت طعم، بو و رنگ و رنگ زرد خاص خود به عنوان یک افزودنى در سفره غذایى هر ایرانى نقش مهمى را ایفا مى کند. زعفران ایرانی در غذاها به ویژه همراه با برنج مصرف مى شود.
اندامهاى مختلف گیاه زعفران یا طلاى سرخ:
چمچه: اولین اندامى که از زعفران در سطح خاک دیده مى شود و زعفران در برخى ارقام بلند یا متوسط یا کوتاه دیده مى شود.
برگ: زعفران برگ هاى نوک تیزى دارد که روى آنها تیره تر و زیرشان روشن تر است.
کلاکه: کلاکه زعفران سه شاخه است، طول آن ها نسبت به گلبرگ متفاوت است و لبه آن حالت چین خورده دارد.
خامه زعفران: زرد رنگ است که در برخى گونه ها کم رنگ یا پر رنگ مى باشد. این تفاوت رنگ به نسبت کارتنویید موجود در آن بستگى دارد.
گلبرگ یا کاسبرگ: گلبرگ زعفران هر کدام سه تا و ضخامت آن ها مى تواند کم یا زیاد باشد.
سوخ( پیاز): پیاز زعفران ممکن است گرد یا تو رفته باشد و داراى الیاف قهوه اى رنگ است که بسیار فشرده بوده و رنگ سفید پیاز به وضوح دیده مى شود.
زعفران ایرانی، کیمیایی که رنگ می بخشد
زعفران را با یا بدون قند و شکر ساییده و در آن سه قالب یخ مى اندازیم، میگذاریم در هواى آزاد تا آب شود. وقتى کاملا حل شد آن را در شیشه کوچک ریخته و در یخچال نگهدارى مى کنیم این زعفران بسیار خوشرنگ خواهد شد و هر زمان خواستیم استفاده مى کنیم. کسانى که در مناطق مرطوب هستند باید زعفران را قبل از ساییدن ٣٠ ثانیه در ماکروویو گرم کنند تا خشک شود بعد آن را سرد و بعد پودر کنند.
یک فنجان سلامتى با زعفران ایرانی (طلاى سرخ):
چاى زعفران از تجمع کلسترول در رگ ها
جلوگیرى مى کند و به این ترتیب از بیمارى هاى قلبى جلوگیرى مى کند. زعفران
حاوى موادى است که به آن کروستین مى گویند که فشار خون را پایین مى آورد به
این ترتیب از بیمارى هاى قلبى جلوگیرى مى کند.
کاهش در قاعدگى:
چاى زعفران به عنوان یک محرک براى تحرک قاعدگى در زنان که عادت ماهیانه ى
منظم ندارند بسیار مناسب است. دم کرده ى گیاه زعفران براى کاهش خون ریزى
رحم، کاهش درد ناشى از قاعدگى به کار برده مى شود.
کسانى که از بى خوابى رنج مى برند مى توانند با یک فنجان چاى زعفران ایرانی یک خواب راحت داشته باشند.
از طرز تهیه دمنوش زعفران تا خواص زعفران و موارد منع مصرف زعفران:
طرز تهیه دمنوش زعفران:
آب را در ظرف مناسبى بریزید، زعفران و عسل را اضافه و مخلوط کنید و اجازه دهید مواد روى حرارت مستقیم حدود ٥ دقیقه به آرامى بجوشد و سپس مخلوط را از صافى عبور داده و در فنجان بریزید و سرو کنید.
خواص دمنوش با زعفران ایرانی:
دمنوش زعفران خاصیت اشتها آور داشته و در بهبود عملکرد دستگاه گوارشى دارد و به هضم غذا و رفع نفخ معده کمک مى کند. دمنوش زعفران نیز ادرار آور بوده و مثانه را پاک مى کند.
موارد منع مصرف دمنوش زعفران:
استفاده از دمنوش زعفران در دوران باردارى نباید مصرف شود زیرا موجب سقط جنین مى شود.
اندازه نگه دار که اندازه نکوست!
این
ضرب المثل در مورد زعفران هم صدق مى کند. مصرف هر گیاهى در کنار تمام خوبى
هایى که دارد، مى تواند مشکلاتى را هم براى مصرف کننده در پى داشته باشد.
معمولا توصیه مى شود بیشتر از ٢ گرم زعفران در طول روز مصرف نشود.